توافق احتمالی با آمریکا: چشمانداز ورود خودروسازان خارجی به ایران و تأثیرات آن بر صنعت خودرو
با برگزاری اولین دیدار غیرمستقیم ایران و آمریکا در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ در پایتخت عمان، تحولات مثبتی در بازارهای اقتصادی کشور مشاهده شد. این دیدار که فقط چند ساعت به طول انجامید، به دنبال اظهارات مثبت دیپلماتهای دو کشور، منجر به کاهش قیمت دلار از حدود ۱۰۰ هزار تومان به ۸۰ هزار تومان و افزایش شاخص بورس به نزدیک به سه میلیون واحد شد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که توافق با آمریکا میتواند به عنوان یک شرط ضروری برای رشد اقتصادی و صنعتی ایران عمل کند و انتظار میرود که حجم قابل توجهی از سرمایهگذاری خارجی به صنعت کشور سرازیر شود.
تأثیرات توافق بر صنعت خودرو
صنعت خودروسازی به عنوان یکی از زیرمجموعههای اصلی صنعت ایران، به شدت تحت تأثیر این توافقات قرار خواهد گرفت. به عنوان نمونه، در زمان توافق برجام، شرکتهای خارجی متعددی به بازار ایران وارد شدند و شاهد رشد چشمگیری در تولید و کیفیت خودروها بودیم. در این راستا، میتوان به همکاریهای پیشین شرکتهای بزرگ خودروسازی با ایران اشاره کرد:
-
ایران خودرو و پژو: همکاری این دو شرکت منجر به انتقال فناوریهای جدید به ایران شد. به عنوان مثال، پلتفرم PF1 پژو سیتروئن به ایران خودرو واگذار شد و تأسیس شرکت ایکاپ به شراکت ۵۰/۵۰ ایران خودرو و پژو از دستاوردهای مهم این همکاری بود.
-
سایپا و رنو: سایپا به عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، پس از توافق به همکاری با رنو پرداخت و محصولات این شرکت در ایران مونتاژ شدند. همچنین، همکاری با سیتروئن نیز نتایج مثبتی به همراه داشت.
-
بهمن موتور و مزدا: این شرکت که از گذشته با مزدا همکاری داشته، پس از برجام دوباره به تولید مزدا ۳ جدید با تیراژ بالا پرداخت.
با ورود دوباره شرکتهای خارجی به بازار ایران، انتظار میرود که خودروهایی با فناوریهای روز و کیفیت بالا تولید شود. شرکتهایی مانند پژو، سیتروئن و رنو به احتمال قوی به ایران بازخواهند گشت و خودروهایی همچون پژو ۲۰۸ و نسلهای جدید دیگر در این کشور مونتاژ خواهند شد. همچنین، احتمال بازگشت همکاری با شرکتهایی چون فیات و هیوندای نیز وجود دارد.
تغییرات در صنعت خودروسازی و رقابت با خودروسازان چینی
توافق جدید همچنین بهروزرسانی صنعت خودرو را به همراه خواهد داشت، اما این بار با چالشهای جدیدی مواجه خواهیم بود. در سالهای اخیر، خودروسازان چینی مانند BYD و هونگچی به رقبای جدی در بازارهای جهانی تبدیل شدهاند و این تغییرات ممکن است رقابت را برای خودروسازان اروپایی و آمریکایی در ایران سختتر کند. به نظر میرسد که خودروسازان ایرانی بهجای تمرکز صرف بر شرکتهای غربی، به سمت همکاری با خودروسازان چینی معتبر خواهند رفت.
تفاوت توافقات جدید با توافق برجام
توافقات جدید با رویکردهای متفاوتی نسبت به توافق برجام همراه خواهد بود. در زمان برجام، ترامپ به دلیل منافع مالی از توافق خارج شد. اما در حال حاضر، مقامات ایرانی اعلام کردهاند که با هیچ سرمایهگذاری، حتی از سوی آمریکا، مخالف نیستند و این نشاندهنده تغییر رویکرد ایران در جذب سرمایهگذاری خارجی است. اگر مذاکرات به نتایج مثبتی برسد، احتمال ورود خودروسازان آمریکایی و برندهای وابسته به آنها به بازار ایران وجود دارد.
در نهایت، توافق احتمالی با آمریکا میتواند به عنوان یک نقطه عطف در صنعت خودروسازی ایران عمل کند و زمینهساز تحولات مثبت و بهبود کیفیت و فناوری در این صنعت باشد.