بابک زنجانی مالک سایپا شد؟

موتوریزه – اخبار غیررسمی و پررنگ در محافل اقتصادی حاکی از آن است که شرکت خودروسازی سایپا، یکی از دو غول صنعت خودروی ایران، در شرف واگذاری به هلدینگ دات‌وان، منتسب به بابک زنجانی، قرار دارد. این معامله که گفته می‌شود با موافقت سازمان بورس و با ارزش تقریبی یک میلیارد دلار انجام خواهد شد، می‌تواند بزرگ‌ترین تحول در صنعت خودروسازی ایران در سال‌های اخیر به شمار رود.

واگذاری سایپا به هلدینگ دات وان

پیش‌تر، برخی رسانه‌ها از علاقه‌مندی گروه‌هایی مانند کرمان موتور و گروه صنعتی انتخاب برای خرید سهام ۴۲ درصدی سایپا خبر داده بودند، اما حالا نام بابک زنجانی و هلدینگ دات وان به‌عنوان جدی‌ترین گزینه مطرح شده است. این در حالی است که سایپا با چالش‌هایی مانند زیان انباشته، مشکلات تولید و نارضایتی مشتریان دست‌وپنجه نرم می‌کند و واگذاری آن به چهره‌ای جنجالی مانند زنجانی، واکنش‌های متفاوتی را به دنبال خواهد داشت.

نقش سلیمانی در تیم خودرویی زنجانی

یکی از نکات قابل توجه در این ماجرا، حضور جواد سلیمانی، مدیرعامل اسبق سایپا، در تیم خودرویی هلدینگ دات وان است. سلیمانی که بین سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ سکان هدایت سایپا را بر عهده داشت، با تجربه‌ای قابل توجه در صنعت خودرو، حالا به‌عنوان یکی از مهره‌های کلیدی زنجانی در این هلدینگ فعالیت می‌کند. حضور او در این تیم می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در جلب اعتماد نهادهای تصمیم‌گیر برای واگذاری سهام سایپا به دات وان باشد.

به نظر می‌رسد تجربه سلیمانی در مدیریت سایپا و شناخت عمیق او از چالش‌های این شرکت، می‌تواند به‌عنوان یک مزیت رقابتی برای هلدینگ دات وان در مذاکرات واگذاری عمل کند. با این حال، این حضور می‌تواند نشانه‌ای از نفوذ روابط رانتی در فرآیند واگذاری باشد و منافع عمومی را تحت‌الشعاع قرار دهد.

بازگشت زنجانی به صحنه اقتصاد رسمی

بابک زنجانی، بازرگان جنجالی که در سال ۱۳۹۲ به اتهام فساد مالی و بدهی ۲.۷ میلیارد دلاری به وزارت نفت بازداشت و ابتدا به اعدام محکوم شد، در دی‌ماه ۱۴۰۳ از زندان آزاد شد و بار دیگر به‌عنوان یک بازیگر اقتصادی برجسته ظاهر شده است. پیش‌تر گمانه‌زنی‌هایی درباره عدم تأیید اهلیت او برای فعالیت‌های کلان اقتصادی مطرح بود، اما شواهد اخیر نشان می‌دهد که زنجانی با قدرت به صحنه بازگشته است.

یکی از نشانه‌های این بازگشت، انعقاد قرارداد ۶۱ هزار میلیارد تومانی (حدود ۷۵۰ میلیون دلار) هلدینگ دات وان با شرکت راه‌آهن ایران در فروردین ۱۴۰۴ است. این قرارداد که برای تأمین ۳۰۰ دستگاه مسافری خودکششی دیزلی، ۵۰ لوکوموتیو باری و ۶۰۰ واگن باری منعقد شد، با حضور فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، امضا شد و به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حمل‌ونقل ریلی معرفی شد.

ابهامات در فرآیند واگذاری

با وجود این تحولات، برخی ناظران و تحلیلگران اقتصادی نسبت به شفافیت فرآیند واگذاری سایپا به هلدینگ دات وان ابراز نگرانی کرده‌اند. عدم شفافیت در این معاملات و ارتباط مدیران هلدینگ دات وان با شرکت‌های قبلی زنجانی، ابهامات جدی را درباره سلامت این معامله ایجاد کرده است. همچنین، وجود روابط نزدیک میان مدیران هلدینگ و نهادهای دولتی می‌تواند به بروز فساد و سوءاستفاده از قدرت منجر شود.

تأثیر بر صنعت خودروسازی

واگذاری احتمالی سایپا به هلدینگ دات وان با ارزش یک میلیارد دلار، نقطه عطفی در بازگشت بابک زنجانی به عرصه اقتصادی ایران به شمار می‌رود. حضور مهدی سلیمانی در تیم خودرویی این هلدینگ و قرارداد اخیر با وزارت راه، نشان‌دهنده نفوذ روبه‌رشد زنجانی در نهادهای دولتی است. این تحولات می‌تواند به تغییرات عمده‌ای در ساختار صنعت خودروسازی کشور منجر شود و در صورت مدیریت صحیح، ممکن است به احیای سایپا و بهبود کیفیت محصولات این شرکت کمک کند. با این حال، این موضوع نیازمند نظارت دقیق و شفافیت در فرآیندهای اجرایی است.

پرسش‌هایی درباره شفافیت و منافع عمومی

پرسش‌هایی درباره شفافیت و تأثیر آن بر منافع عمومی مطرح است. آیا این واگذاری گامی برای احیای سایپا خواهد بود یا تنها بلندپروازی دیگری از زنجانی؟ آیا منافع عمومی در این فرآیند لحاظ خواهد شد یا صرفاً منافع خصوصی افراد خاصی تامین می‌شود؟ این سؤال به شفافیت فرآیند واگذاری، نحوه مدیریت هلدینگ دات وان و عملکرد آینده این هلدینگ بستگی خواهد داشت.

نتیجه‌گیری

تحولات اخیر در صنعت خودروسازی ایران و به‌ویژه واگذاری سایپا به هلدینگ دات وان، می‌تواند به عنوان یک نقطه عطف در این صنعت تلقی شود. با توجه به تاریخچه بابک زنجانی، چالش‌های موجود در سایپا و نگرانی‌های مربوط به شفافیت، این موضوع نیازمند بررسی و نظارت دقیق است. در نهایت، آینده سایپا و تأثیر این واگذاری بر صنعت خودروسازی کشور به نحوه مدیریت و عملکرد هلدینگ دات وان بستگی خواهد داشت. در صورت موفقیت این واگذاری و بهبود عملکرد سایپا، می‌توان امیدوار بود که تحولی مثبت در صنعت خودروسازی کشور به وقوع بپیوندد. اما در غیر این صورت، ممکن است این اقدام تنها به تداوم مشکلات موجود در این صنعت منجر شود.